Ετικέτα: ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Η
Πρωτομαγιά, ως εργατική γιορτή, καθιερώθηκε τον Ιούλη του 1889 από το συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς
στο Παρίσι προς τιμή των εργατών του Σικάγου, οι οποίοι έκαναν απεργία την 1η
του Μάη 1886 διεκδικώντας οχτάωρη εργάσιμη μέρα και καλύτερες συνθήκες
εργασίας. Το σύνθημά τους ήταν τα 3 ΟΧΤΩ: 

Οχτώ ώρες δουλειά

Οχτώ ώρες ανάπαυση και μόρφωση

Οχτώ ώρες ύπνο

Η διαδήλωσή τους
κατέληξε σε αιματηρή σύγκρουση με την αστυνομία. Από τη συγκεκριμένη διαδήλωση,
από το ματωμένο πουκάμισο σκοτωμένου διαδηλωτή καθιερώθηκε η κόκκινη σημαία ως
το σύμβολο των εργατών όλου του κόσμου, η οποία εκφράζει το αίμα όλων των
εργαζόμενων σε κάθε γωνιά  της γης.

Για πρώτη φορά η
Πρωτομαγιά γιορτάστηκε ως διεθνής γιορτή το 1890 σε Αυστροουγγαρία, Βέλγιο,
Γερμανία, Δανία, Ισπανία, Ιταλία, Η.Π.Α., Νορβηγία, Σουηδία, Γαλλία και σε
ορισμένες άλλες χώρες. Πέρα από το 
αίτημα για οκτάωρο καθημερινής εργασίας η Πρωτομαγιά είχε στόχο τη
διεθνιστική αλληλεγγύη των λαών και την πάλη για την ειρήνη.

Η πρώτη εργατική
Πρωτομαγιά στην Ελλάδα γιορτάστηκε το 1892
στους στύλους του Ολυμπίου Διός, στην Αθήνα, από τον «Κεντρικό Σοσιαλιστικό
Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη». Ένα χρόνο αργότερα το 1893 η συγκέντρωση έγινε στο Στάδιο με αιτήματα: Αργία την Κυριακή
και κλείσιμο των καταστημάτων την ημέρα αυτή, οχτάωρο,  την απονομή σύνταξης στους «παθόντες εν τη
εργασία», την κατάργηση των θανατικών εκτελέσεων και της προσωποκράτησης για
χρέη. Το 1894 στο Στάδιο πάλι μια
ογκώδης συγκέντρωση διεκδικεί τα παραπάνω αιτήματα. Η αστυνομία θα συλλάβει 10
στελέχη του Σοσιαλιστικού Ομίλου, ενώ τον Αύγουστο φυλακίζεται ο Σταύρος
Καλλέργης.

Χρειάστηκε να περάσουν 17 ολόκληρα
χρόνια ως το 1911 που γιορτάστηκε
και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Σ΄ όλο αυτό το διάστημα ξέσπασαν μεγάλες
απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της χώρας και σε πολλούς κλάδους.

Από το 1912 έχουμε και πάλι μακρόχρονη
διακοπή του εορτασμού της Πρωτομαγιάς που θα ξαναγίνει το 1919. Μεροκάματα, οχτάωρο
και ασφάλιση είναι το τρίπτυχο των αιτημάτων.

Το 1924 έχουμε το πρώτο θύμα. Ο Σωτήρης Παρασκευαΐδης δολοφονείται στην πλατεία Δημοτικού
Θεάτρου (μετέπειτα πλατεία Κοτζιά).

Έκτοτε έγιναν πολλές βίαιες συγκρούσεις με αποκορύφωμα τα γεγονότα του 1936. Ο χειμώνας του 1936 ήταν πολύ άγριος. Η οικονομική κρίση
είχε οδηγήσει στα ύψη τις τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης και η κατάσταση των
εργαζομένων είχε γίνει δυσβάστακτη. Απεργιακές κινητοποιήσεις ξεκίνησαν από τον
Φεβρουάριο με τους λιμενεργάτες, τους αυτοκινητιστές, τους τροχιοδρομικούς,
τους εργάτες βενζίνης στη Σελ και την Γκρεκοπετρόλ, τους καπνεργάτες της
Καβάλας και τους κλωστοϋφαντουργούς του Νέου Φαλήρου. Πρωθυπουργός ήταν ο
Ιωάννης Μεταξάς, που ετοιμαζόταν για τη δικτατορία, που θα εγκαθίδρυε στις 4
Αυγούστου. Θρυαλλίδα αποτέλεσαν οι απολύσεις και το λοκ άουτ, με τα οποία
απάντησαν οι καπνέμποροι στα αιτήματα της Καπνεργατικής Ομοσπονδίας. Η απεργία,
που ξέσπασε στις 29 Απριλίου, γενικεύτηκε σε όλη τη χώρα.

Τον Μάιο του 1936,
στα γεγονότα της Θεσσαλονίκης, έπεσαν 9 νεκροί εργάτες και τραυματίστηκαν
εκατοντάδες. Όλοι σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις με τη Χωροφυλακή, με πρώτο τον
αυτοκινητιστή Τάσο Τούση. Ο θρήνος της μάνας πάνω στο σωριασμένο πτώμα
ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο για τον περίφημο «Επιτάφιο».

Μέρα
Mαγιού μού μίσεψες,

μέρα
Μαγιού σε χάνω…

Την Πρωτομαγιά του ’44, οι δυνάμεις
κατοχής, σε αντίποινα για την εξόντωση ενός Γερμανού στρατηγού και του
επιτελείου του, εκτέλεσαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 πατριώτες που η
δικτατορία του Μεταξά είχε παραδώσει στους κατακτητές και ήταν φυλακισμένοι στο
στρατόπεδο του Χαϊδαρίου.  

Κατά τη διάρκεια της
Χούντας των Συνταγματαρχών απαγορεύτηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, κάθε εκδήλωση
για την Εργατική Πρωτομαγιά.

Το 1975, μετά την
πτώση της δικτατορίας, ο υπουργός εργασίας Κ. Λάσκαρης μετέτρεψε την απεργία σε… αργία.

Από τότε μέχρι σήμερα
πολλοί είναι αυτοί που ορίζουν  την
πρωτομαγιά ως αργία και  γιορτή των
λουλουδιών και ξεχνούν ηθελημένα την εργατική Πρωτομαγιά, επειδή θέλουν τους
εργαζόμενους σκυφτούς… 

Η πρώτη του Μάη αποτελεί σύμβολο του
αγώνα των εργαζομένων,  για δουλειά με
αξιοπρεπείς μισθούς και μεροκάματα! Να εργάζονται οι άνθρωποι λιγότερες ώρες,
να αυξηθεί ο ελεύθερος χρόνος τους. Έγιναν αγώνες σκληροί και αδιάκοποι για να
κατακτηθούν τα «τρία οχτώ»…        

Οχτώ ώρες δουλειά

Οχτώ ώρες ανάπαυση και μόρφωση

Οχτώ ώρες ύπνο

Η Ιστορία δεν γυρίζει
πίσω!  Σκλάβοι του 21ου αιώνα δεν θα
γίνουν οι εργαζόμενοι!

Από τον θρυλικό ηγέτη
των δούλων της αρχαίας Ρώμης Σπάρτακο μέχρις τους απεργούς του
Σικάγου και τους αγώνες και τις διεκδικήσεις χιλιάδων εργατών -που
πολλοί έδωσαν και τη ζωή τους ακόμη για να κατακτήσουν δουλειά με αξιοπρέπεια- κύλισε
πολύ νερό στο αυλάκι της εκμετάλλευσης. Σήμερα, επιβάλλεται περισσότερο από
κάθε άλλη φορά να συνεχίσουμε τους αγώνες και να ζήσουμε σε έναν κόσμο που δεν
θα μαστίζεται από ανεργία, από πολέμους, από ναρκωτικά, από άγχος και
ανασφάλεια.

 Άλλαξε τον κόσμο: το ’χει ανάγκη.

Χρειάζεται πολλά
τον κόσμο για ν’ αλλάξεις:

Οργή κι επιμονή.
Γνώση κι αγανάχτηση.

Γρήγορη απόφαση,
στόχαση βαθιά.

Ψυχρή υπομονή κι
ατέλειωτη καρτερία.

Μονάχα η
πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει

πώς την
πραγματικότητα ν’ αλλάξουμε.

Μπ. Μπρεχτ

 ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Ο μεγάλος μας ποιητής
Κωστής Παλαμάς ενώνει τη φωνή του με τους εργάτες. Γίνεται ένα μαζί τους. 

Εμείς
είμαστε που ποτίζουμε τη γη, ζυμώνουμε του κόσμου το ψωμί 

που δυστυχώς μερικοί
τ’ αρπάζουνε χωρίς ντροπή και θησαυρίζουν.

Εμείς
οι εργάτες είμαστε που με τον ιδρώτα μας 

ποτίζομε τη γη, για να γεννά 

καρπούς, λουλούδια, τ’ αγαθά του κόσμου ολόγυρά μας. 

Φτωχή, αλουλούδιαστη, άκαρπη μονάχα η Αργατιά. 

Εμείς οι εργάτες είμαστε που με τον ίδρωτά μας 

ζυμώνουμε του κόσμου το ψωμί. 

Πιο δυνατά κι απ’ τα σπαθιά τα χέρια τα δικά μας 

και μ’ όλο το αλυσόδεμα, σκάφτουν κι η γη πλουτεί… 

Στου κόσμου τους θησαυριστές το βιος σου, εργάτη, 

νόμοι στο τρώνε αδικητές χωρίς ντροπή. 

Αγκαλιαστείτε, αδέρφια, ορθοί! Με μια καρδιά, μια γνώμη.

Δικαιοσύνη, βρόντηξε και λάμψε, Προκοπή!

                                                       
Κωστής Παλαμάς

Οι εργάτες κτίζουν μέρα με τη
μέρα, στιγμή τη στιγμή τον κόσμο, τον κάνουν πιο όμορφο! Είναι ένας τιτάνιος
καθημερινός αγώνας γεμάτος δυσκολίες, ιδρώτα, ακόμα και αίμα! Ο Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ τραγουδάει την προσπάθειά τους
και τους καλεί να υψωθούν σ’ ανώτερα ιδανικά σε νέες κοινωνικές κατακτήσεις μες
στον ιδρώτα και στο αίμα!

Τραγουδάνε οι χτίστες

Να χτίζεις μη θαρρείς πού ’ναι να τραγουδάς
ένα τραγούδι

Είναι μια υπόθεση

κάπως πιο δύσκολη

Των οικοδόμων η καρδιά είναι σα μια πλατεία
για γιορτές

Λαμποκοπάει

Μα η σκαλωσιά δεν είναι μια πλατεία για
γιορτές

Εκεί ΄ναι λάσπη κι άνεμος και χιόνι,

Τα χέρια που ματώνουν,

Εκεί δεν είναι πάντα φρέσκο το ψωμί

Πάντα ο καφές ζεστός δεν είναι

Κάποτες λείπει η ζάχαρη

Όλοι οι ανθρώποι εδώ δεν είναι  ήρωες

Και πάντοτες πιστοί δεν είναι οι φίλοι.

Να χτίζεις μη θαρρείς πούναι να τραγουδάς ένα
τραγούδι

Μα είναι λεβέντες όλο πείσμα οι χτίστες

Κ΄ η οικοδομή ανεβαίνει, μ΄ έφοδο τον ουρανό
κυριεύει

Ψηλά και πιο ψηλά, πάντα ψηλότερα.

Στο πρώτο κιόλας πάτωμα

Αράδιασαν τις γλάστρες τα λουλούδια

Και πάνου στα φτερά τους τα πουλιά

Τον ήλιο φέρνουνε στο πρώτο μπαλκονάκι

Μέσα σε κάθε τούβλο μια καρδιά χτυπάει

Κ΄ η οικοδομή ανεβαίνει και ψηλώνει

Ψηλώνει μες στον ιδρώτα και στο αίμα.

Τιμή και δικαίωμα η
εργασία! Η ανεργία, τρόμος,
δυστυχία, απελπισία! Χιλιάδες οι άνεργοι.
Η τύχη τους παίζεται πολλές φορές στα χρηματιστήρια, στο κέρδος στην καλή
διάθεση του εργοδότη. Ορισμένοι βλέπουν τον εργάτη σαν ένα εξάρτημα των μηχανών
τους, σαν παιχνίδι στα χέρια τους… Η ανεργία και η αγορά
εργασίας είναι ανοιχτή πληγή για την κοινωνία μας. Ο Νικηφόρος Βρεττάκος βλέπει
τους εργάτες έξω από το εργοστάσιο να περιμένουν για ένα «ναι» ή ένα «όχι».

Άνεργοι

Νικηφόρος Βρεττάκος

Στην Ελλάδα δεν
υπάρχουν πραγματικά στοιχεία για την παράνομη παιδική εργασία, αλλά σύμφωνα με
εκτιμήσεις, ο αριθμός των «αόρατων παιδιών» ξεπερνά τις 100.000.Το 70% των
παιδιών που εγκαταλείπουν το σχολειό, εργάζονται με κάποιον τρόπο. Τα
παιδιά αυτά δουλεύουν σε άθλιες συνθήκες, είναι κακοπληρωμένα και ανασφάλιστα
και σε πολλές περιπτώσεις οι «εργοδότες» παραβιάζουν τα δικαιώματα τους.. Οι
εργοδότες ξεφεύγουν από το νόμο που απαγορεύει την παιδική εργασία «βαφτίζοντας»
την εργασία τους ως μαθητεία.

Αν για τις παλιότερες
εποχές με τις δύσκολες και ιδιόμορφες συνθήκες, η ανάγκη του παιδιού για
εργασία κόστιζε το πικρό δάκρυ μιας μάνας, σήμερα αποτελεί κοινωνική αδικία και
έναρξη αγώνων για το άμεσο σταμάτημά της!

Το
παιδί με τα σπίρτα

Το παιδί της μεγάλωσε. Έκλεισε σήμερα
τα έξι του χρόνια. Το χτένισε όμορφα.
Δε θα ‘χει πια ανάγκη. Περνά και το βλέπει.
Στη γωνιά της πλατείας στέκει σαν άντρας.
Απ’ τα πέντε κουτιά σπίρτα έχει κιόλας
πουλήσει τα τέσσερα. – Παίζει ο χειμώνας
στα δέκα του δάχτυλα. Έγινε νύχτα.
Κοιτάζει η μητέρα του δεξιά της, ζερβά της, απάνω και κάτω.
Σκοτάδι:

«Ας μπορούσε ανάβοντας το παιδί μου ένα σπίρτο
………..να φωτίσει τον κόσμο.»

                                                                
Νικηφόρος Βρεττάκος